niet gebouwd
Het kerkmodel - atrium 1
De materialen die als basis dienen van deze afbeelding zijn voor een deel afkomstig van recente foto's van de abdij Sint-Benedictusberg in Vaals. In het resultaat dient er een verhouding tot stand te komen tussen de verschillende helderheden van vloer, wand en plafond. Tevens is rekening gehouden met de toepassing van het groengetinte glas in de bestaande kerkruimte; het effect hiervan is waarneembaar wanneer men bij het verlaten van de kerkzaal wordt geconfronteerd met de warme gloed van het zonlicht.
Het kerkmodel - atrium 2
In de brief aan Richard Padovan van 12 december 1984 schrijft dom Hans van der Laan dat het na 1960 en de uitvinding van de morfotheek duidelijk werd dat de hoofdvorm van de kerk van de abdij Sint-Benedictusberg te Vaals moest beantwoorden aan de meest centrale van al de 36 vormen. Dit zou de totale keten van verhoudingen, tot die van de afmetingen van de penanten aan toe, doen veranderen. Een uitwerking van deze gedachte is weerspiegeld in een model van een kerk zoals deze in 1981 in het kader van de tentoonstelling in het Bonnefantenmuseum in Maastricht is vormgegeven.
Het kerkmodel - atrium 3
In afwijking van de kerk van abdij Sint-Benedictusberg kent het atrium in het verbeterde ontwerp slechts één verdieping. Zijn de pijlers in de gebouwde versie nog uiterst ijl van gedaante, hier bezitten ze een massiviteit van een bijna primitief karakter.
Het kerkmodel - interieur
De afmetingen van dit ontwerp vormen de basis voor deze afbeeldingen. Een vergelijking met het uitgevoerde ontwerp in Vaals laat allereerst een grotere wanddikte zien, een gegeven dat in lijn is met de gehele ontwikkeling van Van der Laans gebouwde oeuvre. Een ander opmerkelijk verschil is dat zich in het model 12 vensters boven 7 openingen in de galerij bevinden, terwijl de bestaande kerk 14 vensters boven 8 galerijopeningen heeft. Tenslotte monden de gewijzigde maten van het model uit in ritmes en verhoudingen die op de hoeken minder afwijkende breedtematen overlaten.
Woonhuis Creyghton interieur
In 1965 ontwierp dom Van der Laan een atelierwoning voor de schilder P.S.W. Creyghton. De beoogde locatie bevond zich in Vijlen, niet ver van de abdij Sint Benedictusberg waar op dat moment sinds enkele jaren de crypte was gerealiseerd als eerste fase van de nieuwe uitbreiding. Het ontwerp kent alleen platte daken en kijkt op een bepaalde manier al vooruit naar een latere fase in het oeuvre van Van der Laan waarin het ontwerp voor de abdij Roosenberg in Waasmunster centraal zal staan.
Woonhuis Creyghton exterieur
De atelierwoning bestaat van buitenaf gezien uit drie doosvormige volumes die elkaar binnen een vierkante omtrek doordringen. Het spel met de verschillende hoogten van opeenvolgend de muur rond de binnenplaats, het atelier en het woongedeelte doet denken aan latere composities van samenplaatsingen van volumes, die het begrip thematismos illustreren.
Woonhuis Creyghton tekening
De afbeelding is een originele tekening van dom Hans van der Laan. Op de tekening is een plattegrond te zien van het woonhuis Creyghton.
Crypte abdij Mariavall in Tomelilla, Zweden
Het niet gebouwde ontwerp voor een crypte voor de abdij Mariavall in Zweden was oorspronkelijk een integraal onderdeel van de totale opzet van zijn laatst uitgevoerde ontwerp. Twee trappen zouden aan beide zijden van de entree tot de kerk afdalen tot deze ruimte, waaraan in het plan geen specifieke bestemming is toegekend. De binnenste twee kolommenrijen zijn een voorbeeld van een dubbelgalerij, terwijl de buitenste kolommenrijen, net als in de bovenliggende kerkruimte een middenschip oproepen. Net als in de crypte in de abdij Sint Benedictusberg te Vaals treedt het daglicht via één lange gevel naar binnen. De wanden die in Vaals de galerijen in afzonderlijke ruimten verdelen, zijn hier echter verdwenen. Het hoogteverschil tussen galerij en zaal heeft in dit ontwerp de vorm van een trap gekregen. Zonder een ontworpen opstelling van meubilair rest er enkel een complex spel van ruimte.